Muratpaşa

Kentin en eski yerleşim yeri olması nedeniyle Muratpaşa’nın tarihi aynı zamanda Antalya’nın da tarihidir. Muratpaşa adını, yapım tarihi 1570 olan Muratpaşa Camii’ne de adını veren Karaman Beyi Murat Paşa’dan almaktadır.

Bergama Kralı Attalos’un; ‘Bana bir yeryüzü cenneti bulun’ sözüyle İ.Ö 2. yüzyılda kurulan kent kurucusundan dolayı ‘Attaleia’ adı ile anılmış ve sırasıyla Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı egemenliğinde kalmıştır. Arap kaynaklarında ‘Antaliye’, Türk kaynaklarında ‘Adalya’ olarak anılan kent 20. Yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Antalya olarak adlandırılmıştır. Antalya; Birinci Dünya Savaşı sonrası 28 Mart 1919’da İtalya tarafından işgal edilir. İşgal 5 Temmuz 1921’de sonlandırılır. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanından sonra Osmanlı döneminde sancak olan Antalya il olur. Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 8 Mart 1930’da kente yaptığı ziyaret sırasında söylediği ‘Hiç şüphesiz ki Antalya, dünyanın en güzel yeridir’ sözü Antalya’yı anlatan en güzel ifadedir.

Mülki alanı 92 kilometrekare olan Muratpaşa 8 bin 804 hektarlık alana sahiptir. 20 kilometre sahil kıyı bandı bulunan Muratpaşa’ nın güneyinde Akdeniz, kuzeyinde Kepez ilçesi, batısında Konyaaltı, doğusunda da Aksu yer almaktadır. Muratpaşa’ nın 2016 yılı TÜİK verilerine göre nüfusu 486 bin 408 kişidir. Kentin en eski yerleşim yeri olması nedeniyle Muratpaşa’nın tarihi aynı zamanda Antalya’nın da tarihidir.

Muratpaşa adını, yapım tarihi 1570 olan Muratpaşa Camii’ne de adını veren Karaman Beyi Murat Paşa’dan almaktadır. Bergama Kralı Attalos’un; ‘Bana bir yeryüzü cenneti bulun’ sözüyle İ.Ö 2. yüzyılda kurulan kent kurucusundan dolayı ‘Attaleia’ adı ile anılmış ve sırasıyla Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı egemenliğinde kalmıştır. Arap kaynaklarında ‘Antaliye’, Türk kaynaklarında ‘Adalya’ olarak anılan kent 20. Yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Antalya olarak adlandırılmıştır.

Bir diğer anlatımla: 22 Mart 2008 tarih ve 26824 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5747 sayılı Kanun ile Muratpaşa İlçesi kurulmuştur. “Attalos Yurdu” anlamına gelen Antalya, II. Attalos tarafından kurulmuştur. Bergama Krallığının sona ermesiyle (M.Ö. 133) bi süre bağımsız kalan kent, daha sonra korsanların eline geçmiştir. M.Ö 77’de Komutan Servilius Isauricus tarafından Roma topraklarına katılmıştır. M.Ö. 67’de Pompeius’un donanmasına üs olmuştur. M.S. 130’da Hadrianus’un Attaleia’yı ziyaret etmesi şehrin gelişmesini sağlamıştır. Modern şehir, antik yerleşmenin üzerine kurulduğundan, Antalya’da antik çağ kalıntılarına çok az rastlanmaktadır. Görülebilen kalıntıların ilki, eski liman olarak nitelenen liman mendireğinin bir kısmı ve limanı çevreleyen surdur. Surların park dışındaki kısmında restorasyonu yapılan Hadrian Kapısı Antalya’nın en güzel antik eserlerinden biridir.  Antalya Şehir Surları Helenistik dönemde surlar, tiyatro plânlı şehrin etrafını çeviriyordu. Bizanslılar döneminde ikinci bir sur ve hendekle takviye edilmiştir.

TARİH

Muratpaşa’nın tarihi, ilçenin Antalya metropol bölgesinin en eski yerleşim yeri olması dolayısıyla Antalya kent tarihine paraleldir.

Helenistik dönemde Bergama Kralı II. Attalos (M.Ö. 159-138), bölgenin stratejik dönemini dikkate alarak buraya bir Liman – şehir kurdurmuştur. Kent, kurucusunun adından dolayı “Ataleia” olarak anılmıştır. Arap kaynaklarında şehrin adı “Antaliye”, Türk kaynaklarında ise “Adalya” olarak geçmektedir. Yerleşme, 20. yüzyılın ilk çeyreğinden başlayarak “Antalya” olarak adlandırılmıştır. Bergama Krallığının sona ermesiyle (M.Ö. 133) bir süre bağımsız kalan kent, daha sonra korsanların eline geçmiştir. M.Ö. 77’de Komutan Servilius Isauricus tarafından Roma topraklarına katılmıştır. M.Ö. 67’de Pompeius’un donanmasına üs olmuştur. M.S. 130’da Hadrianus’un Attaleia’yı ziyaret etmesi şehrin gelişmesini sağlamıştır. Modern şehir, antik yerleşmenin üzerine kurulduğundan, Antalya’da antik çağ kalıntılarına çok az rastlanmaktadır. Görülebilen kalıntıların ilki, eski liman olarak nitelenen liman mendireğinin bir kısmı ve limanı çevreleyen surdur. Antalya Şehir Surları Helenistik dönemde surlar, tiyatro plânlı şehrin etrafını çeviriyordu. Bizanslılar döneminde ikinci bir sur ve hendekle takviye edilmiştir.

Antalya’nın ilk surlarının II. Attalos zamanında yapıldığı bilinmektedir. M.S. 130 yılında Roma imparatoru Hadrianus, Antalya seferi sırasında “Hadrianus Kapısı”nı yaptırmış, surların doğu bölümünü de onarttırmıştır. Antalya, M.S. 395 yılından itibaren Bizans döneminde, özellikle Akdeniz ticareti açısından işlek bir liman olmuştur. VII.yüzyıldan başlayarak Arap akınlarına uğrayan şehir, 860 yılında Abbasi halifesi Mütevekkil’in kumandanı Fazıl bin Karin tarafından kısa bir süre zapt edilmiştir.

Bizans imparatoru VI. Leon ve oğlu Konstantin Porphrogenetos döneminde (M.S. 912-914) surların yeniden onarıldığı bilinmektedir. Bu dönemde surlar, ikinci bir sur ve sur dışında bir hendekle kuşatılmıştır.

Eski Antalya kenti, birisi deniz ve birisi de karadan olmak üzere at nalı şeklinde iki surla korunmaktaydı. Ayrıca şehir içi yerleşim merkezlerini birbirinden ayıran duvarlar da vardı. Dış surlarda çok sayıda ve elli adım aralıklarla kuleler bulunuyordu. Antalya surlarının geçmişi antik çağlara kadar uzanır. Genellikle Helen devri temelleri üzerine Romalılar tarafından yapılmış olup Selçuklular devrinde genişletilmiş ya da onarılmıştır. Duvarlarda çok sayıda antik özellik taşıyan taş bloklar kullanılmıştır. XIX.Yüzyılın sonlarına kadar neredeyse tamamı korunmuş haldeydi.

Günümüzde sadece kent içindeki bazı burçlar, Hadrianus kapısı, Saat Kulesi, Hıdırlık Kulesi ve bazı duvar kalıntıları varlığını korumaktadır.

COĞRAFİ BİLGİLER

Muratpaşa, Türkiye’ nin güneybatı Akdeniz bölgesinde olup 30-31 derece boylamlar ve 36-37 derece enlemler arasında bulunmaktadır. Muratpaşa, Doğuda Aksu İlçesi, Kuzeyde Kepez ilçesi, Batıda Konyaaltı ilçesi, Güneyde ise Akdeniz ile çevrilidir. Muratpaşa ilçe merkezi Akdeniz kıyısında 8804 hektarlık alana yerleşmiştir. İlçe mülki alanı 92 Km2’dir.İlçenin toplam olarak 20 km. sahil kıyı şeridi vardır.

İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ

İlçemizde Akdeniz iklimi hüküm sürdüğünden yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.

İklimle bağlantılı olarak ovalardaki bitkiler yazları genellikle kurur. Dağlar sıcağa dayanıklı maki, çam ve diğer bitki örtüleri ile kaplıdır. Kaynağını Saklıkent ve Kırkgöz’den alan Muratpaşa’nın içme suyu oldukça kalitelidir.

İDARİ DURUM

Muratpaşa, Antalya Büyükşehir Belediye sınırları içerisinde alt kademe Belediyesi iken 5747 sayılı Kanunla Muratpaşa İlçesi kurulmuştur. İlçe Belediyesi 56 Mahalleden oluşmaktadır. İlçemiz sınırları içinde belde, köy, oba, mezra gibi yerleşim yerleri yoktur.

EKONOMİK DURUM

Muratpaşa ilçe merkezi ve diğer yerleşim birimlerinde çalışma hayatı hareketli olup mevsimlere göre çeşitlilik göstermektedir. Özellikle yaz aylarında turizm sezonu açılması nedeniyle nüfus artmakta ve ekonomi hareketlenmektedir. Dışarıdan sezonda yoğun bir şekilde ilçeye iç göç akın etmektedirler. Yaz aylarında bu hareketlilik yerini turizme yönelik sektörlere bırakmaktadır.

TARIM VE HAYVANCILIK

İlçemizin diğer gelir kaynağı ve ekonomik uğraş alanı tarımdır. Yaklaşık 6354 Dekar alanda tarım yapılmaktadır. Tarım arazisi içinde 14 mahalle bulunmaktadır. En büyük pay örtüaltı sebzesine aittir.

6354 Dekar tarım arazisinin, 4732 Dekarı örtüaltı sebze yetiştiriciliği, 441 Dekarı açık tarla sebze yetiştiriciliği 207 Dekarı meyve bahçesi ve 424 Dekarında da süs bitkileri yetiştiriciliği yapılmaktadır. Kalan 550 Dekar alanın 132 Dekarı ekilen, 359 Dekarı nadasa bırakılan, 59 Dekarı tarıma elverişli olup kullanılmayan alandır.

İlçemizde hayvancılık tarıma göre ikinci derecede önem arz etmektedir. İlçe Tarım Müdürlüğümüzün kayıtlarına göre, ilçemizde 2000 adet küçükbaş, 934 adet büyükbaş, 25 adet tek tırnaklı, 1.500 adet de kedi köpek bulunmaktadır. Tarımsal üretimde kullanılan kimyasalların insan ve çevre sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak amacıyla geliştirilen organik tarıma ilçemizde özel önem verilmektedir. Üretimde kimyasal girdi kullanmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimi olan organik tarım projesi kapsamında çalışmalar yapılmıştır. 16 Mart 2008 tarihinde İlçemiz Cam Piramit Kongre ve Fuar alanında açılan pazarda, sadece yaş meyve sebze değil, organik olarak yetiştirilmiş diğer kuru gıdalarında pazarlanabilmektir.

BATEM SANAYİ SEKTÖRÜ VE SANAYİ KURULUŞLARI

İlçemizde sanayi sektörü genellikle narenciye tarımına dayalı olarak gelişmiştir. İlçemizde 54 adet gıda üretim işyerleri, 625 adet toplu tüketim yerleri, 2650 adet gıda satış noktası, 51 adet ruhsatlı perakende balık satış noktası ve 129 adette ruhsatlı yem bayii bulunmaktadır. İlçe merkezimizde Türkiye genelinde bankacılık alanında faaliyet gösteren tüm bankaların Merkez Şubeleri olmakla beraber kurumsal Şubeleri de bulunmaktadır.

TURİZM

İlçemiz önemli bir turizm potansiyeline sahip olmakla birlikte bu sektör yeterince gelişmiştir. İlçemizde 5 yıldızlı 7 otel, 1-4 yıldızlı 35 otel, 4 pansiyon, 1 Apart otel, 11 Özel Konaklama Tesisi Lara bölgesinde bulunmaktadır. Yıldızlarına göre Kültür ve Turizm Bakanlığı Belgeli oteller ile pansiyon, apart otel ve Özel Konaklama tesislerinin toplam yatak sayısı 15.543 bulmaktadır. Belediye belgeli tesislerin envanter çalışmaları devam etmektedir.

ULAŞIM DURUMU

Karayolu, havayolu ve denizyolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Antalya havalimanı uluslararası hava trafiğine açıktır.

KONAKLAMA

İlçemiz önemli bir turizm potansiyeline sahip olmakla birlikte bu sektör yeterince gelişmiştir. İlçemizde 5 yıldızlı otel başta olmak üzere birçok otel, motel ve pansiyon Lara bölgesinde bulunmaktadır. Yıldızlarına göre Kültür ve Turizm Bakanlığı Belgeli oteller ile Belediye Belgeli oteller ve yatak sayıları tespiti çalışmaları devam ettiğinden çıkarılamamıştır.

BONUS: KALEİÇİ

Antalya’nın ilk kent yerleşimi olan, bugün Kaleiçi olarak adlandırılan semt yine ilçe sınırları içerisindedir. İlçede birçok önemli tarihsel eser bulunmaktadır. Bir kısmı restore edilmiş olan Kaleiçi evleri ve Balbey Mahallesi evleri Antalyalıların “Üç Kapılar” olarak adlandırdıkları Roma İmparatoru Hadrianus’un 130 yılında Antalya’ya gelmesi şerefine inşa edilen Hadrianus Kapısı, XIII. yüzyıldan bu yana Antalya’nın sembolü olmuş Yivli Minare, Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1570 yılında inşa edilmiş Muratpaşa Camii, Kaleiçi’nde bulunan 1250 yılıyla tarihlenen Selçuklu mimari üslubunun güzel bir örneği olan Karatay Medresesi bunlardan sadece birkaç tanesidir. Bunun yanında ilçenin farklı noktalarında çeşitli sanatçılar tarafından yapılmış olan birçok heykel çalışması dikkat çekmektedir.